Aktualności

Prof. dr hab. Eugeniusz Cezary Król

Mein Kampf Adolfa Hitlera to jedna z najbardziej złowrogich książek w dziejach ludzkości. Przygotowała grunt pod drugą wojnę światową – najbardziej krwawą z wojen ‒ i masowe zbrodnie Trzeciej Rzeszy. Po upadku reżimu hitlerowskiego Mein Kampf w wielu krajach została zakazana. Nowe, opracowane przez naukowców, wydanie niemieckie ukazała się dopiero w 2016 roku. Polskie wydanie tej książki jest zatem drugą edycją naukową na świecie.

Książka składa się z dwóch części i została opublikowana w latach 1925‒1927 zawierała ideologiczne „wyznanie wiary” wodza niemieckich narodowych socjalistów. W Trzeciej Rzeszy stała się biblią reżimu Hitlera ‒ wręczano ją m.in. nowożeńcom. Do końca wojny w Niemczech sprzedano co najmniej 12 400 000 egzemplarzy!

W pierwszej części Mein Kampf Hitler zamieścił propagandową wersję swej biografii. W drugiej zaś zawarł podstawy ideologii ruchu narodowosocjalistycznego. Powołując się na rasistowskie teorie, dowodził, że Niemcy reprezentują najwyższą rasę aryjską i muszą walczyć z „gorszymi” rasami. Nienawidził Żydów, których oskarżał o wszelkie zbrodnie, pogardzał też Słowianami. Obiecywał rodakom zmazanie klęski wojennej z 1918 roku, zjednoczenie narodu, budowę Wielkich Niemiec oraz uzyskanie „przestrzeni życiowej na Wschodzie”. Choć te zapowiedzi uważano za bufonadę szaleńca, stały się tragiczną rzeczywistością w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku.

Dlaczego wydawnictwo Bellona zdecydowało się wydać edycję krytyczną Mein Kampf?

1) Mein Kampf jest dziś źródłem historycznym i ze względu na rolę, jaką odegrała, wymaga naukowego komentarza i aparatu krytycznego. Dlatego celem edycji krytycznej jest, jak przekonuje we Wstępie autor przekładu i opracowania naukowego prof. dr hab. Eugeniusz Cezary Król: przybliżenie współczesnemu czytelnikowi zawartości Mein Kampf pomoże rozpoznać niebezpieczne absurdy hitlerowskiego programu przebudowy świata, a także określić punkty oznaczające początek drogi, która doprowadziła narodowych socjalistów, a wraz z nimi całe Niemcy, do zbrodni i zagłady.

Mein Kampf ukazuje wizerunek i poglądy Hitlera, który odegrał tyleż istotną, ile złowrogą rolę w historii najnowszej świata, Niemiec i Polski. Jej krytyczne wydanie ma przestrzegać przed tym, aby ideologia, jaką szerzył niemiecki dyktator, i jej tragiczne skutki nigdy się nie powtórzyły. Ma też uświadomić, że demokracja oraz prawa i wolności obywatelskie nie są dane raz na zawsze i że mogą być zagrożone, gdy będą rosły w siłę ugrupowania skrajne, głoszące hasła autorytarne czy wręcz totalitarne. Jak pisze prof. Król, Mein Kampf […] zawiera też fragmenty, które nadal należy czytać z uwagą. Chodzi tu zwłaszcza o budowanie konstrukcji „śmiertelnego” i „odwiecznego” wroga, rolę propagandy w procesie masowego oddziaływania politycznego, a także kształtowanie podstaw hitlerowskiej geopolityki (zdobywanie „przestrzeni życiowej”, kreowanie systemu sojuszy).

2) Istniejące zastrzeżenia natury prawnej (ustawowy zakaz propagowania treści nazistowskich, faszystowskich i komunistycznych etc.) nie mogą być w tym wypadku przeszkodą, gdyż chodzi o edycję wyposażoną w niezbędny aparat naukowy.

3) Kolejnym celem autora opracowania i wydawcy jest ograniczenie zasięgu kiepskich, nieprecyzyjnych (dokonanych z języka angielskiego), pozbawionych aparatu naukowego i nastawionych na łatwy zysk przekładów książki Hitlera, które już pojawiły się na polskim rynku i niewykluczone, że pojawią się przyszłości. Według prof. Króla edycja krytyczna Mein Kampf pomoże usunąć nalot wieloletniej, niezdrowej sensacji, która zwykle – a w tym przypadku w szczególności – towarzyszy tak zwanemu zakazanemu owocowi.

4) Niesprawiedliwe i krzywdzące są zarzuty, że wydanie krytyczne Mein Kampf może obrażać pamięć milionów ofiar zbrodniczego reżimu hitlerowskiego i niemieckiej okupacji w Polsce. Wręcz przeciwnie ‒ na początku książki znalazło się motto: Pamięci ofiar zbrodniczego systemu, ku przestrodze kolejnym pokoleniom. Jak dalej czytamy we Wstępie prof. Króla: Należy widzieć w autorskiej, krytycznej edycji książki Hitlera wyraz szacunku dla wszystkich, w tym polskich ofiar nazizmu, a także memento wobec tych, a jest ich niemało, którzy nie wierzą, że historia magistra vitae est(historia jest nauczycielką życia).

5) Gwarancją najwyższego poziomu edycji krytycznej Mein Kampf jest ogromna wiedza i  dorobek naukowy autora przekładu, opracowania i Wstępu. Prof. dr hab. Eugeniusz Cezary Król to historyk, politolog, tłumacz niemieckiej literatury historycznej, profesor zwyczajny nauk humanistycznych. W latach 1999–2000 jako profesor gościnny wykładał na Uniwersytecie Johannesa Gutenberga w Moguncji (RFN). W latach 2002–2006 był dyrektorem Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Berlinie. W latach 2012–2016 sprawował funkcję dyrektora Instytutu Studiów Politycznych PAN. Był także wykładowcą w Collegium Civitas i na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Za książkę Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919–1945 otrzymał Nagrodę Klio (1999) i Nagrodę im. Jana Długosza (2000); natomiast za publikację Polska i Polacy w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919–1945 ‒ Nagrodę Klio (2006) i Nagrodę im. Joachima Lelewela (2008). Jest także tłumaczem i edytorem polskiego wyboru Dzienników Josepha Goebbelsa (tomy 1–3, wyd. 2013–2014).

Więcej przeczytacie w książce:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *